Clipart ગૂજરાત વિદ્યાપીઠ અમદાવાદ સંચાલિત ગ્રામ સેવા કેન્દ્ર ભલાડા. તા. માતર જી.ખેડા. બ્લોગમાં આપનું હાર્દિક સ્વાગત છે.

અનુદાનિત નિવાસી પ્રાથમિક શાળા ભલાડાનું ૧૯૭૭-૭૮ માં સ્વ.તત્કાલીન વડાપ્રધાન મોરારજી દેસાઈ એ મકાનનું ખાતમુરત કર્યું.

સુવિચાર : સારી રીતે જીવી જાણે તે સાચો કલાકાર છે - ગાંધીજી.....સાચું બોલવાની પણ એક રીત હોય છે, તે એવી રીતે બોલાવું જોઈએ કે તે અપ્રિય ન બને. –મોરારજીભાઈ દેસાઈ ....... માતાનું હ્રદયએ બાળકની પાઠશાળા છે..... મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો તેનું નામ જીદગી..... વિદ્યા સમાન શરીરને શોભાવનાર બીજી કોઇ વસ્તુ નથી..... પોતાના દોસને પોતાની પહેલા મરવા દો.....પોતાના મનગમતા કામને તો મોટામાં મોટો મૂર્ખ પણ પાર પાડી શકે, પરંતુ જે દરેક કામને મનગમતું બનાવી શકે તે બુદ્ધિશાળી છે......મનુષ્ય ને બોલવાનું સીખતા લગભગ બે વર્ષ લાગે છે…પણ શીખ્યા પછી શું બોલવું એ સીખતા આખી જિંદગી વીતી જાય છે…...... મન પંચરંગી છે. ક્ષણે ક્ષણે તેના રંગ બદલાય છે. એક જ રંગના રંગાયેલા કોઈ વિરલા જ હોય છે.–કબીર.....જગતમાં માણસ સિવાય જેમ બીજું કોઈ મોટું નથી, તેમ માણસના ચારિત્ર્ય સિવાય બીજું કાંઈ પણ મોટું નથી.–ડબલ્યુ એમ. ઈવાર્ટસ......બધે જ ગુણની પૂજા થાય છે, સંપત્તિની નહિ. પૂનમના ચંદ્ર કરતાં બીજનો ક્ષીણ ચંદ્ર જ વંદનીય ગણાય છે.–ચાણક્ય......પરાજય શું છે ? એ એક પ્રકારનું શિક્ષણ છે. કાંઈ પણ વધારે સારી વસ્તુ, સારી સ્થિતિ તરફ જવાનું તે પહેલું પગથિયું છે. –વેન્ડેલ ફિલિપ્સ......હંમેશા હસતા રહેવાથી અને ખુશનુમા રહેવાથી, પ્રાર્થના કરતાં પણ વધારે જલદી ઈશ્વરની નજીક પહોંચાય છે.–સ્વામી વિવેકાનંદ.......બીજા કોઈ પણ સદગુણ કરતાં બીજાની વાત શાંતિથી સાંભળવાનો સદગુણ ઘણા થોડા માણસોમાં નજરે પડે છે.–ડેલ કાર્નેગી.......સુંદર સત્યને થોડા શબ્દોમાં કહો પણ કુરૂપ સત્ય માટે કોઈ શબ્દ ન વાપરો.–ખલીલ જિબ્રાન........કળા એટલે પ્રત્યેક ચીજને, એટલે કે વિચારને, વાણીને, વર્તનને તેના યથાયોગ્ય સ્થાને મૂકવી.-જે. કૃષ્ણમૂર્તિ...... જેની પાસે ધૈર્ય છે અને જે મહેનતથી ગભરાતો નથી; સફળતા તેની દાસી છે.–દયાનંદ સરસ્વતી......... આયુ, કર્મ, સંપત્તિ, વિદ્યા અને મરણ આ પાંચ – જીવ ગર્ભમાં રહે ત્યારે જ નિશ્ચિત થઈ જાય છે. –ચાણક્ય.........જો માનવીને સુંદર ઘર બાંધતા આવડે તો તેવા ઘરમાં સુંદર રીતે જીવતાં કેમ ન આવડે ? –બબાભાઈ પટેલ...........પ્રભુ છે અને સર્વત્ર છે. આ તથ્ય આપણે બોલીએ તો છીએ, પણ આપણું આચરણ એવું છે કે જાણે પ્રભુ ક્યાંય છે જ નહિ. –રવીન્દ્રનાથ ટાગોર.......... જો તમે મગજને શાંત રાખી શકતા હશો તો તમે જગને જીતી શકશો. –ગુરુ નાનક............ માણસ ચંદ્ર લગી પહોંચ્યો. પણ પૃથ્વી પરના મનુષ્યના હૃદય સુધી પહોંચવાનું હજી બાકી છે. –ઉમાશંકર જોશી.......... કોઈનો સ્નેહ ક્યારેય ઓછો હોતો નથી, આપણી અપેક્ષાઓ જ વધારે હોય છે. –હરીન્દ્ર દવે.......... જે મિત્ર નથી, તે શત્રુ બનતો નથી પણ જે મિત્ર છે તે જ એક દિવસ શત્રુ બને છે. –ડૉંગરે મહારાજ......... ધનસમૃદ્ધિ માણસને બદલી નથી નાખતી, પણ માણસનું અસલ સ્વરૂપ પ્રગટ કરી દે છે. –થોમસ પેઈન........... ભૂલોને આવતી રોકવા બધાં બારણાં બંધ કરી દેશો તો પછી સત્ય ક્યાં થઈને આવશે ? –રવીન્દ્રનાથ ટાગોર......... હું ભવિષ્યનો વિચાર કરતો નથી, કારણ હું વિચાર કરું એ પહેલાં તો એ આવી જાય છે. –આલબર્ટ આઈન્સ્ટાઈન......... જ્ઞાન એ દોરો પરોવેલી સોય જેવું છે. દોરો પરોવેલી સોય ખોવાતી નથી તેમ જ્ઞાન હોવાથી સંસારમાં ભૂલા પડાતું નથી. –શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર.......... આ દુનિયામાં ઘણી સહેલાઈથી છેતરી શકાય તેવી વ્યક્તિ જો કોઈ હોય તો તે આપણી જાત છે. –લાઈટૉન............. દાન આપતી વખતે હાથમાં શું હતું એ નહિ, પણ દિલમાં શું હતું એ જોવાનું છે. –ફાધર વાલેસ........... આ જગતમાં પરોપકાર સિવાય કોઈ ધર્મ નથી અને બીજાને દુ:ખ આપવા સમાન કોઈ પાપ નથી. –સંત તુલસીદાસ........... બે ધર્મો વચ્ચે કદી પણ ઝઘડો થતો નથી, જે ઝઘડો થાય છે તે બે અધર્મો વચ્ચે થાય છે. –વિનોબાજી........... વગર લેવેદેવે કોઈને કાંઈ સૂચન કરવું કે કોઈને સુધારવા મંડી પડવું એ અહંકારની પેદાશ છે. –શ્રી મોટા........... જીભ એ બુદ્ધિના ખજાનાની ચાવી છે. ચાવી લગાડી ખજાનો ઉઘાડો નહિ ત્યાં લગી કેમ ખબર પડે કે અંદર શું છે ? –શેખ સાદી........... મિત્ર પાસેથી ઉધાર પૈસા લેતા પહેલાં એ વિચારો કે તમને બંનેમાંથી કોની જરૂરિયાત વધારે છે ? –ગોનેજ........... આત્મવિશ્વાસ જ અદ્દભુત, અદશ્ય અને અનુપમ શક્તિ છે જેને આધારે જ તમે તમારા ધ્યેય તરફ આગળ વધો છો. તે જ તમારો આત્મા છે, તે જ તમારો પથદર્શક છે. –સ્વેટ માર્ડન........... જીવન શાંતિ માટે છે, જ્ઞાન માટે છે, પ્રકાશ માટે છે, સેવા અને સમર્પણ માટે છે. –ધૂમકેતુ........... કાંટાળી ડાળને ફૂલો જેમ સુંદર બનાવી શકે છે તેમ એક સંસ્કારી સ્ત્રી એક ગરીબ માણસના ઘરને સુંદર અને સ્વર્ગ જેવું બનાવી શકે છે. –ગોલ્ડ સ્મિથ........... ઘરનાં સભ્યોનો સ્નેહ ડૉકટરની દવા કરતાંય વધુ લાભદાયી હોય છે. –પ્રેમચંદ........... દરેક નવજાત શિશુ પૃથ્વી પર એવો સંદેશો લઈને આવે છે કે ભગવાને હજી માણસને વિશે આશા ખોઈ નથી. –રવીન્દ્રનાથ........... ચિંતા ચિતાથી પણ વધારે ખરાબ છે. કારણ કે ચિતા તો નિર્જીવ વસ્તુને બાળે છે પણ ચિંતા તો સજીવ શરીરને બાળે છે. –રહીમ........... ખરો વિદ્યાભ્યાસ એ જ છે કે જેના વડે આપણે આત્માને, પોતાની જાતને, ઈશ્વરને અને સત્યને ઓળખીએ. –ગાંધીજી........... જે મનુષ્ય ઘરને તીર્થ ન ગણે તે ગમે તેવા તીર્થમાં જાય તોય હૃદયથી ઠરે નહિ. –કાંતિલાલ કાલાણી........... મૌનના ફળરૂપે પ્રાર્થના અને પ્રાર્થનાનું ફ્ળ શ્રદ્ધા. શ્રદ્ધાનું ફળ પ્રેમ અને પ્રેમનું ફળ સેવા. –મધર ટેરેસા........... માણસની આંખ જીભ કરતાં અનેક વાર વધુ કહી આપે છે; અને સાચું કહી દે છે. એના સંદેશ વાંચતા શીખીએ. –ફાધર વાલેસ........... મનુષ્ય તો કેવળ વચન જ દઈ શકે છે. તે વચનને સફળ કરવું જેના હાથમાં છે તેના પર જ ભરોસો રાખવો સારો છે. –રવીન્દ્રનાથ ટાગોર........... તારું જો કશું યે ના હોય તો છોડીને આવતું, તારું જો બધુંયે હોય તો છોડી બતાવ તું ! –રાજેશ વ્યાસ ‘મિસ્કીન’........... જીવન એક આરસી જેવું છે. તેના તરફ મલકશો તો મોહક લાગશે, તેની સામે ઘૂરકશો તો તે બેડોળ લાગશે. –એડવિંગ ફોલિપ........... કોઈની ટીકા કરીએ ત્યારે આપણી ઓછી અક્કલ કે અજ્ઞાનતાનું માપ ન નીકળી આવે તેની ખાસ તકેદારી રાખવી જોઈએ. –મોરારજી દેસાઈ........... હિંમત એટલે શું ? એનો અર્થ એ કે પરિણામની પરવા કર્યા વિના તમે કાર્યસિદ્ધિ માટે મથ્યા રહો. –ચાલટેન હેસ્ટન........... માનવીની મહત્તા એમાં નથી કે તે શું છે, બલકે તેમાં છે કે તે શું બની શકે તેમ છે. –ડૉ. રાઘાકૃષ્ણન........... વિશ્વાસ એવી શક્તિ છે જે માનવીને જીવિત રાખે છે. વિશ્વાસનો અભાવ જ જીવનનું અવસાન છે. –વિલિયમ જેમ્સ........... દુ:ખ અને મુશ્કેલી એ માનવીને શિક્ષણ આપતા બે શ્રેષ્ઠ ગુણ છે. જે માનવી સાહસ સાથે એને સહન કરે છે એ પોતાના જીવનમાં સફળતા મેળવે છે. –લોકમાન્ય ટિળક........... દરેક બીજ એ ખેડૂતને મન ધાન્યભંડાર છે, તેમ દરેક પળ એ જ્ઞાનીને મન જ્ઞાનભંડાર છે. જે પળ આપે તે કોઈ ન આપે. –ધૂમકેતુ........... આપણે જેમને સહુથી વધુ ચાહીએ છીએ તેમનામાં જ આપણને વધુ દુ:ખ આપવાની શક્તિ રહેલી હોય છે. –જોન ફ્લેયર........... જેવી રીતે સ્વચ્છ દર્પણમાં મુખ ચોખ્ખું દેખાય છે એવી જ રીતે શુદ્ધ મનમાં જ્ઞાન પ્રગટ થાય છે. –શંકરાચાર્ય........... જીવન ટૂંકું છે અને જંજાળ લાંબી છે. જંજાળ ટૂંકી હશે તો સુખરૂપે જિંદગી લાંબી લાગશે. –શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર........... ઉત્તમ વસ્તુની ઉત્પત્તિ ઉચ્ચ સ્થાનોમાંથી જ થાય છે. ચંચળ ને ચમકતી વીજળીની ઉત્પતિ પણ ધરતીના તળિયેથી થોડી થાય છે ? –કવિ કાલિદાસ........... જે આનંદ આપણે મેળવીએ છીએ તેનો થાક લાગે છે, પરંતુ જે આનંદ આપણે બીજાને આપીએ છીએ તેનો થાક લાગતો નથી. –આરિફશા........... એક મનુષ્ય બીજાના મનની વાત જાણી શકે છે તો માત્ર સહાનુભૂતિથી અને પ્રેમથી; ઉંમર અને બુદ્ધિથી નહીં. –શરત્ચંદ્ર........... સુખ પતંગિયા જેવું ક્ષણિક છે એની પાછળ પડો એટલું વધારે દોડાવે; પણ જો તમારું ધ્યાન બીજી બાબતોમાં પરોવશો તો આવીને હળવેથી તમારા ખભા પર બેસી જશે. –કવિ કલાપી........... એવું કોઈ પણ માણસ જગતમાં જન્મ પામતું નથી કે જેને માટે કોઈ પણ કામ નિર્માણ ન થયું હોય. –લોવેલ........... સમર્થ માટે કોઈ વસ્તુ ભારે નથી, વ્યવસાયીને કોઈ પ્રદેશ દૂર નથી, સુવિધાવાનો માટે કોઈ વિદેશ નથી અને પ્રિય વાણી બોલનાર માટે કોઈ પરાયું નથી. –ચાણક્ય........... આપણી અડધી જિંદગી જૂની પેઢીને સમજવામાં જાય છે અને બાકીની અડધી નવી પેઢીને સમજવામાં જાય છે. –અર્લ વિલ્સન........... જો બીજાએ તમને ઈજા કરી હોય તો એ ભૂલી જજો, પણ તમે જો કોઈને ઈજા કરી હોય તો એ કદી ભૂલતા નહિ. –ખલિલ જિબ્રાન........... જો કોઈ ચીજ આપણી થઈને આપણી પાસે રહેતી હોય તો તે છે બીજાને આપણે જે આપ્યું છે તે. –લૂઈ જિન્સબર્ગ........... આક્રમણ કરવાવાળા શત્રુથી ન ડરો પણ જે તમારી ખુશામત કરે છે તેવા મિત્રથી ડરો. –જનરલ એબ્રગોન........... ભગવાને આપણને ઘણું સુખ આપ્યું છે. જે દુ:ખનો ઈલાજ નથી તે યાદ કરીને દુ:ખી થવા કરતાં ઈશ્વરે જે સુખ આપ્યું છે તે માટે તેનો પાડ માનીએ. –સરદાર પટેલ........... જીવન એક બાજી છે, જેમાં હારજીત આપણા હાથમાં નથી, પણ બાજી રમવી આપણા હાથમાં છે. –જેરેમી ટેસર...........

Sunday, 24 March 2019

મતદાનનો અધિકાર


મતદાનનો અધિકાર 

               કોઈપણ લોકશાહી દેશમાં સૌથી મહત્વપૂર્ણ અધિકારો મત આપવાનો અધિકાર છે. 
ભારતીય બંધારણ અનુસાર, 18 વર્ષથી ઉપરની કોઈપણ જાતિ, સમાજ અને ધર્મના નાગરિકો 
પાસે મતદાનનો ઉપયોગ કરવાનો અધિકાર છે. ભારતીય બંધારણમાં, નાગરિકોને અમુક અધિકારો
 આપવામાં આવ્યા છે, જેની માહિતી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. ભારતમાં મતદાન એ દેશના નાગરિકોનો
 મૂળભૂત અધિકાર છે.
 
કોણ મત આપી શકે છે:

ભારતીય બંધારણ અનુસાર, દેશના કોઈપણ નાગરિક, મતદાન સમિતિ હેઠળ નોંધાયેલા 18 
વર્ષથી વધુ વય, મત આપવા પાત્ર છે. દરેક નાગરિક તેમના મતવિસ્તારના રાષ્ટ્રીય, 
રાજ્ય, જિલ્લા અને સ્થાનિક ચૂંટણીઓમાં મત આપી શકે છે. જો કોઈ વ્યક્તિ અયોગ્યતાની
 મર્યાદાઓને પાર નહીં કરે, તો તેને મતદાનથી રોકી શકાશે નહીં. દરેક નાગરિકને તેના માટે
 મત આપવાનો અધિકાર છે અને મતદાર તેના રજિસ્ટર્ડ વિસ્તારમાં મત આપી શકે છે.
 
મતદાનમાં અયોગ્યતાની પ્રક્રિયા:

                           ભારતીય બંધારણ અનુસાર, જો કોઈ વ્યક્તિ સંપૂર્ણ નિયમોને પૂર્ણ ન કરે
 તો, મતદાન પ્રક્રિયામાંથી તેને બાકાત રાખવાની જોગવાઈ છે. જો કોઈ વ્યક્તિ આઇપીસી
 અથવા 17 1 એફ (ચૂંટણી પર અયોગ્ય પ્રભાવ) ની કલમ 17 1 ઇ (લાંચ સંબંધિત) હેઠળ
 દોષી ઠરે છે, તો તેને મત આપવાનો અધિકાર નથી. એક વ્યક્તિ જે એક કરતાં વધુ
 વિસ્તારમાં મતદાન કરે છે તે મતદાન પ્રક્રિયામાંથી બાકાત પણ છે.


મતદાન અધિકારો-

                                                                           જાણવાનો અધિકાર

                          ચૂંટણીમાં ભાગ લેનારા ઉમેદવાર વિશે જાણવા માટે તમામ મતદારોને સંપૂર્ણ અધિકાર છે. ભારતીય બંધારણની કલમ 19 હેઠળ નાગરિકોને આ અધિકાર આપવામાં આવ્યો છે. આ અધિકાર દ્વારા, કોઈપણ વ્યક્તિ ઉમેદવારોના ચૂંટણી મેનિફેસ્ટો, તેમના નાણાકીય એકાઉન્ટિંગ અને ફોજદારી પૃષ્ઠભૂમિ વિશે જાણી શકે છે.
                                                                         ચલણનો અધિકાર

                                 મતદારને મત આપવા માટે સંપૂર્ણ સત્તા આપવામાં આવી છે, અને આ રેકોર્ડ પણ રાખવામાં આવે છે. મતદાતાઓ નોટાની પસંદગી દ્વારા ચૂંટાયેલા ઉમેદવારોમાંથી કોઈ પણને પસંદ ન કરવાના અધિકારનો ઉપયોગ કરે છે. આ પ્રક્રિયામાં મતદાર મત આપવા જાય છે પરંતુ બિન-મતદાન વિકલ્પ પસંદ કરે છે.
                                                           નિરક્ષર અને નબળા મતદારોનો અધિકાર

                             ઇસી માર્ગદર્શિકા મુજબ, લોકો જે મતદાન મથકને શારીરિક રીતે ઍક્સેસ કરે છે તેમાં પોસ્ટલ મતદાન દ્વારા મતદાન કરવાની સુવિધા હોય છે. ચૂંટણી અધિકારીની મદદથી વિશેષ મતદાન કરીને તેઓ ચૂંટણી પ્રક્રિયાનો ભાગ બની શકે છે.

                                                                      એનઆરઆઈ ફ્રેન્ચાઇઝ

                           બિન-નિવાસી ભારતીયો પણ ચૂંટણી પ્રક્રિયાનો ભાગ બની શકે છે, પરંતુ તેના માટે, તેઓએ પોતાને ચૂંટણી પંચમાં નોંધણી કરાવી છે.
                                                                                કેદીઓ વિશે

                           રિપ્રેઝન્ટેશન ઑફ પીપલ એક્ટ, 1951 ની કલમ 62 (5) હેઠળ, કોઈપણ વ્યક્તિ કે જે ન્યાયિક કસ્ટડીમાં છે અથવા કોઈ ગુના માટે દંડ કરે છે, તે મત આપી શકતો નથી. સામાન્ય લોકો સિવાય મત ફક્ત પોલીસ કસ્ટડીમાં જ આપવામાં આવે છે.

Saturday, 23 March 2019

બજેટ શું છે?

બજેટ શું છે?



બજેટ શું છે?


વ્યાખ્યા: બજેટ ભવિષ્યની યોજનાઓ અને ઉદ્દેશ્યોના આધારે અંદાજિત આવક અને ખર્ચાઓની ઔપચારિક નિવેદન છે.
બીજા શબ્દોમાં કહીએ તોબજેટ એ એવો દસ્તાવેજ છે કે જે વ્યવસાય માટેના લક્ષ્યોના આધારે આગામી સમયગાળા માટે
આવક અને ખર્ચનો અંદાજ કાઢે છે.

બજેટ શું અર્થ છે?

ટૂંકા ગાળાના અને લાંબા ગાળાથી લઈને વિભાગમાં ચોક્કસ પ્રકારના બજેટ છે.
વ્યવસ્થાપન કંઈપણ માટે બજેટ બનાવી શકે છે. યાદ રાખવાની મહત્ત્વની વાત
એ છે કે આ બજેટ ખરેખર મેનેજમેન્ટના ભાવિ લક્ષ્યો અને નાણાકીય સ્વરૂપમાં
લખાયેલા વ્યવસાય માટેના પ્લાન છે.હમણાં પૂરતું, જો મેનેજમેન્ટ આગામી વર્ષે
નવા સાધનો ખરીદવાની યોજના બનાવી રહ્યા હોય,તો તે ખર્ચ બજેટમાં દેખાશે.

ઉદાહરણ

ટૂંકા ગાળાની બજેટમાં સામાન્ય રીતે એક અથવા એક વર્ષનો સમયગાળો આવરી લે છે. અનુમાનિત
આવક અને ખર્ચ વર્ષની શરૂઆતમાં સેટ કરવામાં આવે છે અને પછીની સંખ્યામાં પાછળથી મૂલ્યાંકન
કરવામાં આવે છે .લાંબા ગાળાના બજેટમાં એક વર્ષ કે તેથી વધુ સમયગાળો આવરી લેવામાં આવે છે
અને તે સામાન્ય રીતે સામાન્ય હોય છે. ચાલુ સમયગાળામાં ઉત્પાદન ખર્ચ અને વેચાણના વોલ્યુમોનો
અંદાજ કાઢવો મુશ્કેલ છે, તેથી ભવિષ્યમાં વર્ષો સુધી તે વધુ મુશ્કેલ છે. તેના બદલે, લાંબા ગાળાના
બજેટ્સ સામાન્ય મોટા રોકાણ અને વ્યાપક કંપની લક્ષ્યો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.અન્ય બજેટ એક
સમયગાળા દરમિયાન જોબ કામગીરીને ટ્રૅક કરવા માટે બનાવવામાં આવે છે. ઉદાહરણ તરીકે, વેચાણ
બજેટનોઉપયોગ સમયગાળા દરમિયાન વેચાણ વૃદ્ધિને ટ્રૅક કરવા માટે થાય છે અને નવા લક્ષ્યોને કેવી રીતે
સફળતાપૂર્વક મળે છે તે ગેજ કરો. રોકડ બજેટ સમયગાળા દરમિયાન ખર્ચવામાં અને લેવાયેલી
રોકડને ટ્રૅક કરે છે અને તે સમય ફ્રેમના લક્ષ્યો સાથે તુલના કરે છે.

દરેક સમયગાળાના અંતે, વર્તમાન બજેટ નંબર્સ અને વાસ્તવિક પ્રદર્શન નંબર્સની તુલના કરવામાં
આવે છે અને જો જરૂરી હોય તો ગોઠવણો કરવામાં આવે છે.



દુનિયાના દેશો અને તેમની રાજધાની


દુનિયાના દેશો અને તેમની રાજધાની

Country
देश (Desh)
Capital
राजधानी (Rajdhani)
Afghanistan
अफ़ग़ानिस्तान
Kabul
काबुल
Albania
अल्बानिया
Tirane
टिराने
Algeria
एलजीरिया
Algiers
अल्जीयर्स
American Samoa
अमेरिकन समोआ
Pago Pago
पेगो पेगो
Andorra
एंडोरा
Andorra la Vella
एंडोरा ला वेला
Angola
अंगोला
Luanda
लुआंडा
Antigua and Barbuda
एंटिगुआ और बारबुडा
W. Indies
डब्ल्यू इंडीज
Argentina
अर्जेंटीना
Buenos Aires
ब्यूएनोस ऐरेस
Armenia
अर्मेनिआ
Yerevan
येरेवन
Aruba
अरूबा
Oranjestad
ओरंजेस्ताद
Australia
ऑस्ट्रेलिया
Canberra
कैनबेरा
Austria
ऑस्ट्रिया
Vienna
विएना
Azerbaijan
आज़रबाइजान
Baku
बाकू
Bahamas
बहमास
Nassau
नासाउ
Bahrain
बहरीन
Manama
मनामा
Bangladesh
बांग्लादेश
Dhaka
ढाका
Barbados
बारबाडोस
Bridgetown
ब्रिजटाउन
Belarus
बेलोरूस
Minsk
मिन्स्क
Belgium
बेल्जियम
Brussels
ब्रुसेल्स
Belize
बेलीज
Belmopan
बेलमोपैन
Benin
बेनिन
Porto-Novo
पोर्टो नोवो
Bhutan
भूटान
Thimphu
थिम्फु
Bolivia
बोलीविया
La Paz
ला पाज़
Bosnia and Herzegovina
बोस्निया और हर्ज़िगोविना
Sarajevo
साराजेवो
Botswana
बोत्सवाना
Gaborone
गबोरोने
Brazil
ब्राज़िल
Brasilia
ब्राज़िलिया
British Virgin Islands
ब्रिटिश वर्जिन आइलैंड्स
Road Town
रोड टाउन
Brunei Darussalam
ब्रुनेई दारुसलाम
Bandar Seri Begawan
बन्दर सेरी बेगवान
Bulgaria
बुल्गारिया
Sofia
सोफ़िया
Burkina Faso
बुर्किना फासो
Ouagadougou
औगाडौगू
Burundi
बुरुंडी
Bujumbura
बुजुंबुरा
Cambodia
कंबोडिया
Phnom Penh
पनाम पैन्ह
Cameroon
कैमरून
Yaounde
याओंडे
Canada
कनाडा
Ottawa
ओटावा
Cape Verde
केप वर्ड
Praia
प्राया
Cayman Islands
केमैन द्वीप
George Town
जार्जटाउन
Central African Republic
मध्य अफ्रीकी गणराज्य
Bangui
बांगुइ
Chad
चाड
N’Djamena
द्जमेना
Chile
चिली
Santiago
सेंटिआगो
China
चीन
Beijing
बीजिंग
Colombia
कोलंबिया
Bogota
बोगोटा
Comros
कोमरोस
Moroni
मोरोनि
Congo
कांगो
Brazzaville
ब्रैज़ाविल
Costa Rica
कोस्टा रिका
San Jose
सान जोस
Cote d’Ivoire
कोटे डी आइवर
Yamoussoukro
यामौस्सोक्रो
Croatia
क्रोएशिया
Zagreb
ज़ाग्रेब
Cuba
क्यूबा
Havana
हवाना
Cyprus
सायप्रस
Nicosia
निकोसिया
Czech Republic
चेक गणराज्य
Prague
प्राग
Democratic People’s Republic of Korea
लोकतांत्रिक गणराज्य कोरिया
P’yongyang
पियोंगयांग
Democratic Republic of the Congo
कांगो लोकतांत्रिक गणराज्य
Kinshasa
किंशासा
Denmark
डेनमार्क
Copenhagen
कोपेनहेगेन
Djibouti
जिबोटी
Djibouti
जिबोटी
Dominica
डॉमिनिका
Roseau
रोज़ू
Dominica Republic
डोमिनिका गणराज्य
Santo Domingo
सेंटो डोमिंगो
East Timor
पूर्वी तिमोर
Dili
डिलि
Ecuador
इक्वेडोर
Quito
क्यूटो
Egypt
मिस्र
Cairo
काइरो
El Salvador
अल सल्वाडोर
San Salvador
सान साल्वाडोर
Equatorial Guinea
इक्वेटोरियल गिनी
Malabo
मालाबो
Eritrea
इरीट्रिया
Asmara
अस्मारा
Estonia
एस्तोनिया
Tallinn
टैलीन
Ethiopia
इथियोपिया
Addis Ababa
अदीस अबाबा
Falkland Islands (Malvinas)
फ़ॉकलैंड द्वीप (माल्विनास)
Stanley
स्टैनले
Faroe Islands
फ़ैरो आइलैंड्स
Torshavn
तोर्शवं
Fiji
फिजी
Suva
सुवा
Finland
फ़िनलैंड
Helsinki
हेलसिंकी
France
फ्रांस
Paris
पेरिस
French Guiana
फ़्रेंच गयाना
Cayenne
लाल मिर्च
French Polynesia
फ़्रेंच पोलिनेशिया
Papeete
पापीती
Gabon
गैबन
Libreville
लिब्रेविल
Gambia
जाम्बिया
Banjul
बंजुल
Georgia
जॉर्जिया
T’bilisi
टीबिलिसी
Germany
जर्मनी
Berlin
बर्लिन
Ghana
घाना
Accra
अक्रा
Greece
ग्रीस
Athens
एथेंस
Greenland
ग्रीनलैंड
Nuuk
नुक
Guadeloupe
ग्वाडेलोप
Basse-Terre
बससे तेर्रे
Guatemala
ग्वाटेमाला
Guatemala
ग्वाटेमाला
Guernsey
गर्नजी
St. Peter Port
सेंट पीटर पोर्ट
Guinea
गिनी
Conakry
कोनेक्री
Guinea-Bissau
गिन्नी बिसाउ
Bissau
बिस्सौ
Guyana
गिनी बिसाऊ
Georgetown
जार्जटाउन
Haiti
हैती
Port-au-Prince
पोर्ट प्रिंस
Heard Island and McDonald Islands
आइसलैंड हर्ड और मैकडोनाल्ड आइलैंड्स
Honduras
होंडुरस
Tegucigalpa
टेगुसिगाल्पा
Hungary
हंगरी
Budapest
बुडापेस्ट
Iceland
आइसलैंड
Reykjavik
रिकिविक
India
भारत
New Delhi
नई दिल्ली
Indonesia
इंडोनेशिया
Jakarta
जकार्ता
Iran (Islamic Republic of)
ईरान (इस्लामी गणतंत्र)
Tehran
तेहरान
Iraq
इराक
Baghdad
बगदाद
Ireland
आयरलैंड
Dublin
डबलिन
Israel
इजराइल
Jerusalem
जेरूसलम
Italy
इटली
Rome
रोम
Jamaica
जमैका
Kingston
किंग्स्टन
Jordan
जॉर्डन
Amman
अम्मान
Kazakhstan
कजाखस्तान
Astana
अस्ताना
Kenya
केन्या
Nairobi
नैरोबी
Kiribati
किरबाती
Tarawa
टारावा
Kuwait
कुवैत
Kuwait
कुवैत
Kyrgyzstan
किर्गिस्तान
Bishkek
बिश्केक
Lao People’s Democratic Republic
लोकतांत्रिक गणराज्य लाओ पीपुल्स
Vientiane
विएनटिआन
Latvia
लाटविया
Riga
रिगा
Lebanon
लेबनान
Beirut
बेरूत
Lesotho
लेसोथो
Maseru
मासेरु
Liberia
लाइबेरिया
Monrovia
मोनरोविआ
Libyan Arab Jamahiriya
लिबयान अरब जमाहिरिया
Tripoli
ट्राइपोलि
Liechtenstein
लिचेंस्टीन
Vaduz
वादुज़
Lithuania
लिथुआनिया
Vilnius
विल्नियस
Luxembourg
लक्ज़मबर्ग
Luxembourg
लक्ज़मबर्ग
Macao, China
मकाउ, चीन
Macau
मकाउ
Madagascar
मेडागास्कर
Antananarivo
एंटानानैरिवो
Malawi
मलावी
Lilongwe
लिलोंग्वे
Malaysia
मलेशिया
Kuala Lumpur
कुआ लालम्पुर
Maldives
मालदीव
Male
नर
Mali
माली
Bamako
बामाको
Malta
माल्टा
Valletta
वेलेटा
Martinique
मार्टीनिक
Fort-de-France
फोर्ट डे फ्रांस
Mauritania
मॉरिटानिया
Nouakchott
नौकचोट
Mayotte
मायोटी
Mamoudzou
मामोउद्ज़ु
Mexico
मेक्सिको
Mexico
मेक्सिको
Micronesia
माइक्रोनेशिया
Palikir
पलिकिर
Moldova, Republic of
गणराज्य मोल्दोवा
Chisinau
किसिनो
Mozambique
मोज़ाम्बिक
Maputo
मैपुटो
Myanmar
म्यांमार
Yangon
यांगून
Namibia
नामीबिया
Windhoek
विंडहोएक
Nepal
नेपाल
Kathmandu
काठमांडु
Netherlands
नीदरलैंड
Amsterdam/The Hague
एम्स्टर्डम / हेग
Netherlands Antilles
नीदरलैंड एंटाइल्स
Willemstad
विलेमस्टैड
New Caledonia
न्यू कैलेडोनिया
Noumea
नौमिया
New Zealand
न्यूजीलैंड
Wellington
वेलिंगटन
Nicaragua
निकारागुआ
Managua
मनागुआ
Niger
नाइजर
Niamey
निआमी
Nigeria
नाइजीरिया
Abuja
अबुजा
Norfolk Island
नोरफ़ॉल्क द्वीप
Kingston
किंग्स्टन
Northern Mariana Islands
उत्तरी मारियाना द्वीप
Saipan
सैपान
Norway
नॉर्वे
Oslo
ओस्लो
Oman
ओमान
Masqat
मस्क़ट
Pakistan
पाकिस्तान
Islamabad
इस्लामाबाद
Palau
पलाऊ
Koror
कोरोर
Panama
पनामा
Panama
पनामा
Papua New Guinea
पापुआ न्यू गिनीआ
Port Moresby
पोर्ट मोर्सबी
Paraguay
पैराग्वे
Asuncion
असुंकिओन
Peru
पेरू
Lima
लिमा
Philippines
फ़िलिपींस
Manila
मनिला
Poland
पोलैंड
Warsaw
वॉरसॉ
Portugal
पुर्तगाल
Lisbon
लिस्बन
Puerto Rico
पोर्टो रीको
San Juan
सान जुआन
Qatar
क़तर
Doha
दोहा
Republic of Korea
कोरिया गणराज्य
Seoul
सीओल
Romania
रोमानिया
Bucuresti
बुकुरेस्टि
Russian Federation
रूसी महासंघ
Moscow
मास्को
Rawanda
रवांडा
Kigali
किगली
Saint Kitts and Nevis
सैंत किट्स एंड नेविस
Basseterre
बस्सेटीर
Saint Lucia
सेंट लूसिया
Castries
कैस्ट्रिस
Saint Pierre and Miquelon
सेंट पियरे और मिकेलॉन
Saint-Pierre
सेंट पियरे
Saint vincent and the Grenadines
सेंट विंसेंट और ग्रेनेडाइंस
Kingstown
किंग्स्टाउनटे
Samoa
सामोआ
Apia
एपिया
San Marino
सैन मारिनो
San Marino
सैन मारिनो
Sao Tome and Principe
साओ टोम और प्रिंसिपे
Sao Tome
साओ टोम
Saudi Arabia
सऊदी अरब
Riyadh
रियाध
Senegal
सेनेगल
Dakar
डकार
Sierra Leone
सिएरा लियोन
Freetown
फ्रीटाउन
Slovakia
स्लोवाकिया
Bratislava
ब्राटिस्लावा
Slovenia
स्लोवेनिया
Ljubljana
ल्युब्ल्याना
Solomon Islands
सोलोमन आइलैंड्स
Honiara
होनियारा
Somalia
सोमालिया
Mogadishu
मोगदिशु
South Africa
दक्षिण अफ्रीका
Pretoria (Adm.) / Cap Town (Legislative) / Bloemfontein (Judicial)
प्रिटोरिया (प्रशासन) / केप टाउन (वैधानिक) / लोएम्फ़ोन्तेइन (न्यायिक)
Spain
स्पेन
Madrid
मेड्रिड
Sudan
सूडान
Khartoum
खारर्तूम
Suriname
सूरीनाम
Paramaribo
पेरामरिबो
Swaziland
स्वाज़ीलैंड
Mbabane (Adm.)
मैबाबाने (एडीएम)
Sweden
स्वीडन
Stockholm
स्टॉकहोल्म
Switzerland
स्विजरलैंड
Bern
बर्न
Syrian Arab Republic
सीरिया अरब गणराज्य
Damascus
डमस्कस
Tajikistan
ताजीकिस्तान
Dushanbe
दुशानबा
Thailand
थाईलैंड
Bangkok
बैंकाक
The Former Yugoslav Republic of Macedonia
मैसेडोनिया के पूर्व यूगोस्लाव गणराज्य
Skopje
स्कोप्जे
Togo
टोगो
Lome
लोम
Tonga
टोंगा
Nuku’alofa
नुकू आलोफ़ा
Tunisia
ट्यूनीशिया
Tunis
टुनिस
Turkey
टर्की
Ankara
अंकारा
Turkmenistan
तुर्कमेनिस्तान
Ashgabat
अश्गाबात
Tuvalu
टवालू
Funafuti
फ़नाफ़ुटि
Uganda
यूगांडा
Kampala
काम्पाला
Ukraine
यूक्रेन
Kiev (Rus)
कीव (रस)
United Arab Emirates
संयुक्त अरब अमीरात
Abu Dhabi
अबु धाबी
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
संयुक्त राजतंत्र ग्रेट ब्रिटेन और उत्तरी आयरलैंड
London
लंदन
United Republic of Tanzania
संयुक्त गणराज्य तंजानिया
Dodoma
डोडोमा
United States of America
संयुक्त राज्य अमेरिका
Washington DC
वाशिंगटन डीसी
United States of Virgin Islands
संयुक्त राज्य वर्जिन द्वीप
Charlotte Amalie
शेर्लोट अमेलि
Uruguay
उरुग्वे
Montevideo
मोंटेवीडियो
Uzbekistan
उज़्बेकिस्तान
Tashkent
ताशकेंट
Vanuatu
वानातू
Port-Vila
पोर्ट विला
Venezuela
वेनेज़ुएला
Caracas
कैरकस
Viet Nam
वियतनाम
Hanoi
हनोई
Yugoslavia
यूगोस्लाविया
Belgrade
बेलग्रेड
Zambia
ज़ाम्बिया
Lusaka
लुसाका
Zimbabwe
ज़िम्बाब्वे
Harare
हरारे